Periode: 23-05-2012 - 05-08-2012

Via: Marganlar, Marand, Tabriz, Myaneh, Zanjan, Tehran, Shiraz, Esfehan

Ontmoetingen

Een doof-stomme man in Marganlar, een familie man, een trotse man, een warme man. Sijamek neemt ons op in zijn familie en schakelt iedereen in om ons te helpen. Een familie die woont in een woestijn en er het beste van maakt. Zijn prachtige moeder kreeg haar eerste kind toen ze 10 was, daarna kreeg ze zoveel kinderen dat ze 20 jaar lang of zwanger was of een kind de borst gaf of beide. We leerde dat er niet veel nodig is om gelukkig te zijn. Dat wij slapen op matjes gevuld met dons en zij slapen op een metalen stelling met een tapijtje eroverheen. Wij leerde dat de grote van de borsten van een vrouw zorgt voor grote sterke kinderen of kleine magere kinderen. Wij leerden wat openheid en gastvrijheid in Iran is.

Op de weg naar Tabriz ontmoeten we een wielrenner uit Marand. Een jonge gozer. Reza werkt in een meubelfabriek waar hij elke dag naartoe fietst. Wielrennen is zijn passie en dat doet hij goed. Hij heeft nog nooit van Mcdonalds gehoord en dat doet ons goed. Hij spreekt drie woorden Engels maar meestal begrijpen we elkaar. Hij neemt ons mee naar het huis van zijn trainer, Parvis 'the Iron Horse', waar we kunnen slapen. Ze hebben niet veel maar geven ons alles wat ze ons kunnen geven, te eten, te drinken, een telefoonkaart, een pasfoto met op de achterkant 'I love jou Kim en Danny'. De ochtend dat we willen vertrekken kopen ze schoenen voor me omdat mijn Teva's volgens hun wielrenners kennis niet geschikt zijn om mee te fietsen. We krijgen uitgeleide uit Marand, Reza op zijn fiets en Parvis op zijn brommertje. Hij duwt eerst mij de berg op, rijdt terug en duwt dan Danny de berg op. Nu weten we waarom hij de 'Iron Horse' heet. Reza fietst met ons mee tot halverwege Tabriz en laat ons zijn werkplek zien. Trots. Ik geef hem een bloem die hij niet meer los laat. Van Reza leer ik wat bescheidenheid is.

Een pas getrouwd stel in Tabriz, Payam en Negar. Ze wachten op hun huis en vinden het moeilijk dat ze nog niet bij elkaar kunnen zijn. Ze nemen ons mee naar een museum en de Bazar. Hij weet ontzettend veel van de Perzische geschiedenis. We horen voor het eerst hoe rijk de Perzische geschiedenis is en hoe trots de mensen in Iran zijn op deze geschiedenis. Zij heeft Engels gestudeerd maar komt niet aan de bak. Hij voelt zich verantwoordelijk om werk voor haar te vinden. Ze worstelen met de beperking en de gelimiteerde mogelijkheden in Iran en zoeken naar wegen om hier mee om te gaan. Weekendjes naar Turkije geeft hen de vrijheid en de kans om samen te zijn. Leuke, jonge opgeleide mensen. En toch... als ik haar een vraag stel geeft hij antwoord. Ik leer dat dingen niet altijd zijn zoals ze lijken, dat cultuur en gewoonte van generatie op generatie wordt overgedragen.

In Myaneh stuurt een host die ons niet kan ontvangen zijn vriend om ons te helpen ook al slaan we dat aanbod af, zijn vriend komt toch. Farud is 22 woont gedeeltelijk bij zijn familie in Myaneh en gedeeltelijk in Tabriz op zichzelf. Hij studeert en weet dat hij het goed moet doen om kansen te krijgen om Iran te verlaten. Zijn passie is muziek. Zelden hebben we zo'n wijze jongen ontmoet. Hij is open en de eerste met wie we echt praten over het regime in Iran, politiek en religie. We zien voor het eerst wat het doet met mensen. Dat het mensen wegjaagt van hun geloof in plaats van dichterbij brengt. Dat mensen hoop verliezen, de moed verliezen en voor zichzelf kiezen. Dat de enige toekomst die mensen zien niet in Iran ligt. Hij neemt ons mee naar een moskee gevuld met hele kleine spiegeltjes en het is prachtig. Ik in het vrouwengedeelte en Danny in het mannen gedeelte hebben eenzelfde emotionele ervaring. Voor het eerst ervaar ik de samenhorigheid onder iraanse vrouwen. Geen vuile blikken en Chadors die voor het gezicht worden getrokken maar een lach en een groet die zorgt voor begrip. Ze nemen me aan de hand en ik ben een van hen. Zijn moeder kookt voor ons, ze is prachtig en lief en sterk. Ze geeft me een hoofddoek voor een koeler hoofd en handwerk kleedjes uit Mashad. We leren hoe fantastisch de Perzische keuken is!

In Zanjan worden we vlak voor de stad opgewacht door twee studenten Rasoul en Majid. Ze willen graag met ons praten en zijn ontzettend enthousiast. We vragen ons ze kunnen wijzen naar de atleten vereniging waarvan ons is verteld dat ze misschien een accommodatie voor ons hebben. Voor we het weten hebben de twee jongens hun fietsen gehaald en worden we de hele stad door gesleept. Het lukt niet om een gratis of goedkope accommodatie te vinden dus we eindigen in de tent in een park. We leren dat gastvrijheid ook te ver kan gaan. We leren dat we beter wat meer de dingen in eigen hand kunnen houden. We leren dat het soms moeilijk is om je eigen weg te gaan als mensen je graag willen helpen. We leren dat mensen soms boos worden als je niet op de gastvrijheid in wil gaan.

Een man In Zanjan die ons tijdens de lunch een lift aanbiedt naar Tehran. Jamshid, hij start een nieuw bedrijf en laat ons zijn terrein zien met trots en frustratie. Het is moeilijk om iets voor elkaar te krijgen in Iran. Moeilijk maar niet onmogelijk. Hij heeft geen verstand van politiek maar ziet geen goed in het regime en de politiek in Iran. 'The best policy is no policy'. Hij houdt van zijn land, van Perzië en van de rijke geschiedenis. Van hoe het was. Hij werkt hard om zijn dochters een betere toekomst te geven en ze te leren dat het anders kan. Hij heeft ze naar karate gestuurd om voor zichzelf op te komen, hij heeft ze naar Duitsland gestuurd om zichzelf te ontwikkelen. Het doet hem pijn dat ze zo ver weg zijn maar het zou hem meer pijn doen als ze dichtbij waren.

Een familie in Tehran. Een prachtige familie, een warme familie, een sterke familie, een zorgzame familie. Farima probeert haar eigen weg te gaan. Haar nagels lakken, haar lippen stiften, haar ogen opmaken, haar hoofddoek achter op haar hoofd dragen. Het betekend altijd alert. Het betekend het risico van arrestatie, het betekend het risico van sancties zoals haar auto die in beslag genomen wordt voor een paar dagen. Maar ze doet het toch. Kleine stapjes in de richting van meer vrijheid. Niet wachten tot je het krijgt maar nemen. Sterke vrouwen. Ze wil niet trouwen, ze wil alleen wonen maar kan moeilijk een appartement huren als vrouw alleen. Ze wil promoveren maar kan in Iran geen plek vinden. Ze wil vrij over straat lopen zonder beperkingen. Ze wil Iran verlaten. Haar tweelingroer Farshad gaat Iran verlaten. Ik leer een beetje meer over hoe het is om vrouw te zijn in Iran en over hoe weinig wij ons daarvan kunnen voorstellen. Hoe slecht wij daarover kunnen oordelen. Hoe moeilijk het soms ook voor me is om als vrouw te fietsen door iran het is niets vergeleken bij wat zij elke dag doormaken. Dat het maar een tipje van de sluier is en dat ik weg kan wanneer ik wil.

Ramin en Narges in Shiraz. Een stel dat trouw is aan hun geloof maar niet aan de beperkingen die de regering oplegt in naam van deze religie. Een stel dat ons de hand schudt en met ons praat over alles. Narges die ervoor kiest om haar hoofddoek te blijven dragen in Danny's aanwezigheid omdat ze dat prettig vind. Omdat het een kwestie is van haar persoonlijke moraal. Een stel met een sterke familie band. Die niet weg willen uit Iran. Een stel dat wel weg gaat omdat zij in Iran niet kan promoveren. Een stel dat zo veel lacht dat het aanstekelijk is. Ik leer hoe je een chador draagt. Ik leer dat het zo ook kan.

Een ander stel in Shiraz. Marjan belt 6 hosts om te kijken of er iemand ons kon ontvangen, zij nodigt ons uit om naar Perspolis te gaan. Zij en haar man Mehdi bieden aan om ons te hosten terwijl ze al een gast hebben. We eten heerlijke aardappelsalade en drinken echte wijn. We leren dat het moeilijk is om elkaar te begrijpen als er emoties in het spel zijn. Zij zijn verdrietig over de situatie in hun land. Zij heeft verdriet. Over hoe Amerika slimme mensen uit Iran weghaalt om te daar te studeren en ze dan de rug toekeert als er sancties op Iran gelegd worden. Over hoe er na de verkiezingen mensen werden vermoord op straat en geen enkel land uit het westen ingreep. Hoe het westen als het om nucleaire wapens gaat vooraan staat om in te grijpen en sancties op te leggen. Hoe dit niet de regering raakt maar de bevolking die leeft onder een regime dat ze niet willen. Over de beperkingen die ze heeft. Over de vrijheid die ze niet heeft. Dat ze geen andere mogelijkheid ziet dan weg gaan, wetende dat dit de kans op verandering alleen maar kleiner maakt. En toch zegt zij: ik hou van mijn land, van Perzië, niet van wat het nu is. En ik heb ermee leren leven, ik kan alles doen, je moet alleen creatief zijn. Ik leer dat mannen in Iran je ook kunnen knuffelen als je verdrietig bent. Ik leer dat het soms moeilijk is elkaar te begrijpen ook al bedoel je hetzelfde.

Omid en Sonya en al hun vrienden in Tehran. De mooiste en liefste mensen die je je kan voorstellen. Ze hosten ons drie weken en zien ons dan nog liever niet gaan. Ze laten ons zien dat je in dit land alles kan doen wat je zou wil. Zelf gebrouwen bier drinken. Dansen op een berg. Dansen in een rijdende bus. Kamperen in de bergen met vrienden, ongetrouwde mannen en vrouwen in een tent. Pingpongen, zwemmen, naar een nomaden markt. Alles kan. Vooral laten ze ons zien hoe veel plezier zij hebben. Wat een leuk leven zij leiden. Ze denken er geen moment aan om Iran te verlaten. Dit is hun thuis. En ze hebben een grote familie. Een familie van vrienden waaronder de verschillen worden gerespecteerd. Geen hoofddoek, hoofddoek, religieus, gelovig. atheïst, stellen met kinderen, gescheiden, getrouwd, vriendje vriendinnetje. Er zit van alles tussen. Er worden pittige discussies gevoerd. We leren ze de basis passen van salsa. We eten, koken, drinken en eten nog wat meer. Het is een fantastische afsluiting van onze tijd in Iran. Deze mensen die houden van het leven. Vrienden.

Lessen

Ik leer ontzettend veel en het is niet altijd een leuke les. Ik leer vooral veel over mezelf en mijn uitdaging en/of beperkingen. Ik heb het soms moeilijk met mannen die hun grenzen niet kennen, vrouwen die mij dat kwalijk nemen. Opdringerige mensen. Mensen die geen nee begrijpen of denken te weten wat goed voor mij is. Altijd alert zijn op welke prijs ze je rekenen en daar over te moeten onderhandelen. Boze mensen die je hier niet willen. En dit is begrijpelijk. En dit is gelukkig maar soms. Vooral zo veel mooie ontmoetingen. Zo veel mensen die hoog opgeleid zijn, die slim zijn en gemotiveerd. Zo veel mensen die worstelen en beter willen. Geen toekomst zien. Een land waar de religie wordt ingezet voor macht en waar de regering alles kan doen in de naam van de islam. Een land met trotse mensen, trots op Perzië en op de rijke cultuur en de rijke geschiedenis. Mensen die je alles willen geven en oprecht blij zijn dat je er bent omdat je vrijheid vertegenwoordigd.

Voor het eerst ervaar ik een cultuurverschil en leer ik een klein beetje hoe hier me om te gaan. Maar ook zie ik naast de verschillen de overeenkomsten. Mensen hebben eigenlijk overal ter wereld dezelfde wensen en dromen, het zijn vooral de omstandigheden die ontzettend verschillen. Het is leerzaam om een andere rol te hebben als vrouw. Ik krijg een waardevolle les in bescheidenheid, niet altijd als eerste je mond open trekken maar even afwachten en aankijken. Ik leer open te staan voor 'anders', niet oordelen en hoe moeilijk dat eigenlijk is. Ik wil zo graag praten met de mensen over de verschillen en de overeenkomsten maar dat blijft moeilijk. Emotie staat dit in de weg. Ik zou zo graag willen helpen maar leer ook dat verandering moet starten bij de mensen zelf. Kleine stapjes naar meer vrijheid. Maar die stapjes moeten zij nemen. Niemand van buiten kan bepalen wat meer vrijheid voor hen betekend, niemand kan bepalen wat de mensen in Iran nodig hebben, wat goed voor hen is. Alleen zij zelf kunnen dat en alleen zij zelf kunnen verandering te weeg brengen. Ik leer dat we veel van elkaar kunnen leren.

Iran is een land van tegenstellingen. Het brengt me in verwarring, het ontroerd me, het heeft mijn hart gestolen en het heeft mijn hart gebroken. Dit is mijn ervaring, mijn visie, dit is mijn Iran. Het enige wat ik kan zeggen is: Ga het zelf ervaren. Je zal verrast worden en ontroerd en misschien als je geluk hebt zal je zelfs een beetje in verwarring worden gebracht.

Kim