Periode: 30-10-2011

Bezdan, Servië

Nadat we zaterdag avond afscheid hebben genomen van Maja…. (weer afscheid nemen, we zullend'r missen!), wordt er besloten om zondag ochtend naar de markt in Bezdan. te gaan. Dit is een klein dorpje 10 kilometer van Batina in Servië. Op zondag is er altijd markt in Servië, lokale boeren verkopen op deze markten hun waar. Aangezien Servië een stuk goedkoper is dan Kroatië en de dichtstbijzijnde fatsoenlijke winkel in Servië dichterbij is dan de dichtstbijzijnde in Kroatië, wordt er over het algemeen boodschappen gedaan in Servië. Annika en Roberto willen liever thuis blijven dus met zijn drietjes vertrokken we om 8:30 uur op de fiets naar Servië.

Het is heerlijk om weer te fietsen, dat om te beginnen. En het is heerlijk om op pad te zijn en een nieuwe indruk op te doen. Het dorpje Bezdan is leuk. Er blijkt deze zondag weinig markt omdat het de dag van het dorp is. Deze feestdag vind in dit dorp altijd plaats op de laatste zondag van de maand oktober. Er is overal muziek (hele harde muziek en niet alle marktverkopers hebben dezelfde muziek smaak, zal ik maar zeggen), er is kermis en markt. Op de markt worden zelfgemaakte houten producten verkocht maar ook speelgoed, kleding en schoenen vergelijkbaar met de markt in Rotterdam.

Natuurlijk zijn er ook veel eettentjes en rakija tenten. De festiviteiten zijn voor ons een beetje te heftig op zondag morgen om half tien dus na een rondje markt gaan we verder, wel leuk om mee te krijgen deze dag! Vinko laat ons nog even de traditionele weef fabriek zien in het dorp en daarna hebben we wel een kopje koffie verdiend. Vinko, die geen koffie drinkt, laat ons hem op rakija trakteren.

Ter info voor diegne die het niet weten: Rakija wordt beschouwd als de nationale drank in veel balkan landen en is vergelijkbaar met ouzo en grappa. Het wordt gemaakt door destillatie van vergist fruit en kan van elk fruit gemaakt worden, zoals ik heb begrepen. Veel gezinnen maken hun eigen rakija van het fruit dat beschikbaar is uit hun tuin, deze homemade rakija varieert sterk in kwaliteit.

We hebben trek dus halen we bij de bakker 3 Bureks met kaas, een lokale lekkernij van bladerdeeg dat van oorsprong uit Turkije komt. We gaan op een hele mooie plek langs het water zitten om deze heerlijke vette hap op te eten.

Dan is het weer tijd om huiswaarts te keren. Er moet nog een tripje naar de lokale vissers in Batina gemaakt worden voor een verse vis. Vinko zal deze zondag traditionele vissoep gaan maken op een houtvuurtje met een driepoot erboven. Bovendien wil Roberto een foto essay of verhaal schrijven over Batina en Vinko dacht dat de vissers wel een mooie start zouden zijn voor deze journalistieke ambitie. Vinko weet een leuke alternatieve route terug naar Batina zodat we nog wat kunnen zien van het Servische landschap.

Langs deze alternatieve route staan niet veel huizen. De huizen die we zien zijn zoals ook in Batina veelal vervallen maar hier wel bewoond. Een huis heeft een enorme open schuur waar maïs in wordt opgeslagen. Deze schuren zijn typisch voor deze streek heeft Vinko ons vanochtend laten weten, en dit is het eerste exemplaar dat we zien waar ook echt maïs in opgeslagen is. Mais achtervolgd ons al vanaf Oostenrijk dus deze schuur moet op camera vastgelegd worden.

Vinko en ik blijven bij de fietsen. De vrouw des huizes komt al snel een kijkje nemen en maakte een praatje met Vinko. 'Ze vraagt of we even binnen willen komen voor een kopje koffie'. Nou, als je wordt uitgenodigd moet je geen nee zeggen is mijn motto, dus lets go! Dus fietsen tegen het hek en wij naar binnen.

We worden aan de hele familie Kasabov voorgesteld, moeder Gospova, vader Claus, Nebojsa zoon I en Zdravko zoon II. De vader en de zonen lijken wat terughoudend in het begin, de vader komt het huis uit en kijkt alsof hij wil zeggen: 'wat heeft ze nou weer meegebracht'. Maar dat slaat snel om. We worden in de keuken geïnstalleerd waar het zo'n 30 graden is dankzij de houtstoof. Op deze houtstoof wordt ook de turkse koffie voor ons gemaakt.

Er worden diverse huisgemaakte lekkernijen uit de voorraad gehaald. 'Schnapps?' wordt er gevraagd. Dit woord is een van de weinige duitse woorden die deze familie kent. Nou uhhh… het is nog een beetje vroeg…, maar nee is geen optie en voor we het weten zitten we alledrie met een glas rakija, een kop super, super sterke zwarte koffie en een heel groot stuk bananen taart voor onze neus.

De rakija glazen komen niet leeg, voor het laatste slokje op is, is het glas alweer gevuld. En begon vader Claus in de hoek van de keuken al snel zit hij gewoon gezellig bij ons aan tafel. Er wordt veel gelachen. Moeder Gospova blijkt nog al van pikante humor te houden en is een beetje onduegend. De foto albums komen te voorschijn en de hele geschiedenis van de familie Kasabov wordt in foto vorm aan ons voorgelegd. Naast schnapps kennen ze ook de duitse woorden schwester, bruder, mutter en Vater, dus het uitleggen wat de onderlinge familie relaties zijn gaat goed. De grootste gezamenlijke hobby van deze familie is vissen. We zien wel 50 foto's van verschillende vangsten, van verschillende grootte, van verschillende familie leden. Ook worden er vis tijdschriften bijgehaald en de hengels van de twee zoons worden uitgebreid gedemonstreerd.

Moeder Gospova is van oorsprong Bosnische, vader is van oorsprong Hongaars. De familie woont hier in Servië op het grensgebied en hebben een bescheiden boerderij met wat land.

Er wordt maïs verbouwt en verschillende groente waaronder natuurlijk paprika, veel paprika. Ze hebben een koe, twee stieren en twee kalfjes, een aantal varkens, kippen, eenden en een hond om de vossen weg te houden. Vader Claus had werk op een scheepswerf maar ook in Servie is de werkloosheid hoog en hij heeft zijn baan verloren. Nu moet het gezin leven van wat hun land hen oplevert en wat ze daarvan kunnen verkopen. Om rekeningen te betalen hebben ze pas een stier moeten laten slachten. Daar kunnen ze dan rekeningen van betalen, een kalfje van kopen en ze houden dan nog genoeg vlees over om zelf van te eten. Eind november staat de slachting van een van hun varkens op het programma. Ook dit zal weer het broodnodige geld en vlees voor eigen consumptie opleveren. Maar, zoals ze uitleggen, het varken dat een geslacht gaat worden is een beetje een gemeen varken dus ze zijn blij dat ze er straks vanaf zijn. Moeder Gospova laat ons trots zien hoe ze haar eigen kaas maakt en neemt ons mee naar de achterkamer waar de grote bakken zelfgemaakte paprika poeder staan.

Inmiddels zijn we alle drie gezellig tipsy. Moeder Gospova wordt steeds vrijer in haar ondeugende grapjes. Moeder dringt overigens geen rakija. Ze gaat naar eigen zeggen gek doen als ze drinkt. We kunnen ons hier een levendige voorstelling van maken aangezien ze al een beetje gek is zonder rakija. Ik vraag of het mogelijk is om een rondleiding over het land te krijgen. Nou dat is mogelijk! En wat voor rondleiding krijgen we! Er worden appels uit de bomen geslagen, vader Claus slaat met een stok en moeder Gospova probeert ze te vangen, een beeld wat ik van mijn leven nooit meer zal vergeten. Er worden walnoten geraapt en met de blote handen gekraakt. Er wordt gedemonstreerd hoe het land geschoffeld wordt, de tractor van engelse makelaardij wordt uitgebreid en trots getoond en alle dieren worden aan ons voorgesteld. Er worden appels en walnoten in onze zakken gestopt en Danny krijgt zelfs eieren die uit alle hoeken en gaten van het kippenhok gehaald worden.

In de tussentijd is Vinko steeds heen en weer aan het vertalen. Naarmate de tijd verstrijkt en de rakija vloeit wordt dit een steeds lastigere opgave. Vinko praat Kroatisch tegen ons en Engels tegen de Servische familie, wat bij ons nogal wat lachbuien opwekt.

Na de rondleiding wordt ons Goulash aangeboden. Ik probeer uit te eggen dat we om 11 uur bij onze vrienden hadden moeten zijn maar ik geloof niet dat ze dat concept begrijpen. Er worden wat woorden met Vinko gewisseld die hetzelfde probeert uit te leggen maar voor we het weten staat er een pan goulash op het vuur en wordt de tafel gedekt. Een dienblad met grote hompen gekookt vlees wordt uit de kast gehaald, augurken komen op tafel en natuurlijk paprika compote. We eten heerlijk en gezellig.

Gospova is dol op Danny. Ze zou haar man zo voor hem verlaten al vindt ze hem wel en beetje mager. Dit probeert ze te compenseren door Danny nog een stuk bananentaart voor toe te schuiven. Ze noemt hem een echte Bosnier omdat hij rakija drinkt bij zijn bananen taart. Zijn rode haar is een steeds terugkomend punt van aandacht. Onze relatie is ook een aandachtspunt. Ze laat ons weten dat het goed is dat we niet getrouwd zijn maar dat we niet te lang moeten wachten met kinderen. Sterker nog we zijn van harte welkom om te blijven en mogen zelfs ter plekke wel even van hun bank gebruik maken om kindertjes te maken.

Uiteindelijk is het 4 uur en echt tijd om te gaan. Natuurlijk moeten we nog wat producten van de familie kopen om dit gezin een beetje te steunen. Danny en ik kopen een fles rakija en een halve kilo paprika poeder die we voor China niet opkrijgen maar 100 gram kennen ze hier niet . Ook Vinko koopt een halve kilo paprika poeder en we geven ze beide wat extra geld. De drie eieren in Danny's zak worden nog vervangen voor een heel dozijn (ze konden ze in eerste instantie niet missen maar Danny heeft zulk mooi rood haar) en bepakt met de aankopen, de eieren, de appels en de walnoten gaan we richting fiets. Natuurlijk vertrekken we niet voor de hele familie vastgelegd is op foto en we adressen en telefoonnummers hebben uitgewisseld. Bij het afscheid spreekt Gospova de beroemde woorden : fuck china, make baby's!

Op de fiets hebben we alledrie een lach van oor tot oor. Geen vissoep meer, geen foto essay van Batina, maar wat een mooie en bijzondere dag bij een mooi en bijzonder gezin en wat hebben we gelachen!

K&D